ბგერათა ცვლილება სიტყვაში

ფონეტიკური მოვლენები

სიტყვის ბგერითმა შედგენილობამ დროთა განმავლობაში შეიძლება ცვლილება განიცადოს. მაგ., ძველად გვქონდა ა თ ე რ თ მ ე ტ ი (ათ-ერთ-მეტი), (ათ-ერთ-მეტი), ათორმეტი (ათ-ორ-მეტი),  ტ ფ ი ლ ი,  ლ ბ ი ლ ი,  ს ი მ შ ი ლ ი, ახლა ითქმის და იწერება: თ ე რ თ მ ე ტ ი, თ ო რ მ ე ტ ი,  თ ბ ი ლ ი,  რ ბ ი ლ ი,  შ ი მ შ ი ლ ი.

როგორც ვხედავთ, დასახელებულ სიტყვებს ბგერითი ცვლილება განუცდიათ პირველ ორ სიტყვას (ათ-ერთ-მეტ-სა და ათ-ორ-მეტ-ს) ჩამოშორებია თავკიდური ა, მესამე სიტყვაში (ტფილი) შეცვლილია ორი ბგერა (ტფილი → თბილი), მეოთხე და მეხუთე სიტყვებში თავკიდური თანხმოვნებია შეცვლილი სხვა თანხმოვნებით (ლბილი → რბილი, სიმშილი → შიმშილი).

ბგერით ცვლილებას ფონეტიკური მოვლენა ჰქვია.

ფონეტიკური მოვლენებია:

• ბგერის დაკარგვა;

• ასიმილაცია;

• დისიმილაცია;

• კუმშვა;

• კვეცა;

• ბგერის გადასმა...

სავარჯიშო. წაიკითხეთ ქვემოთ მოყვანილი სიტყვები და აღნიშნეთ, რომელ მათგანს განუცდია ბგერითი ცვლილება და რომელს - არა.

ძ ვ ე ლ ა დ  ი ყ ო - კაცი, ათექვსმეტი, მფრინველი, შვილისშვილი, კარი.

ა ხ ლ ა  ა რ ი ს - კაცი, თექვსმეტი, ფრინველი, შვილიშვილი, კარი.