ლექსი ვეფხვისა და მოყმისა - ხალხური პოეზია

I

მოყმემ თქვა, პირშიშველამა,

შიბნ გავიარე კლდისანი,

მოვინადირენ, დავლახენ,

ბილიკნი ჭიუხისანი.

შამამხვდეს კლდისა თავზედა

ხორონი ჯიხვებისანი,

ჯიხვსა თოფ დავკარ ბერხენსა,

ჭალას ჯახნ იქნენ რქისანი.

შავვარდი ვეფხვსა ნაწოლსა,

დრონ იყვნეს შუაღამისანი,

ვეფხვი რომ წამამიფრინდა,

თვლანი მარისხნა ხთისანი.

შაიბნეს ვეფხვი და მოყმე,

მაშინ დაიძრნეს მიწანი,

კლდეები ჩამაინგრივნეს,

შტონ დაილეწნეს ტყისანი;

ფარს იფარებს და ვერ ასწრებს,

ვეფხვნი ჩქარნია კლდისანი, -

გაზით გაართვა კალთანი

ჯაჭვისა, ჯავშანისანი;

მოყმემაც ხელში იყარნა

ვადანი თავის ხმლისანი,

მაშინ გაუჭრა ფრანგულმა,

ძალნ შაეწივნეს ცისანი;

ვეფხვი კლდეთ გარდაეკიდა,

დროც იყვნეს წაქცევისანი,

თავადაც კლდისთავს შამოწვა,

ჩამააწითლნა ქვიშანი...

II

იარებოდა დედაი

ტირილით თვალცრემლიანი,

ჩემს შვილს გზად ვეფხვი შაჰყრია

გაჯავრეული, ტიალი,

ჩემს შვილს - ხმლით, იმას - ტოტითა

დღე დაუღამდათ მზიანი.

არც ვეფხვი იყო ჯაბანი,

არც ჩემ შვილ შახვდა ჭკვიანი,

მათ დაუხოცავ ერთურთი,

არ დარჩენ სირცხვილიანნი.

ტირილით წყლულებს უხვევდა

ვეფხვის კლანჭებით დაჭრილსა,

შვილო, არ მახკვდი, შენ გძინავ,

დაქანცული ხარ ჯაფითა,

ეგ შენი კაბის კალთები

ტიალმა როგორ დაფლითა?

შენც იმის საფერ ჰყოფილხარ,

ხმალი ქნვაში გაგიცვდა.

არც იმან მოგცა მეტი დრო,

აღარც შენ დააცალია,

ვეღარც შენ დაიფარიე

შენ ხელთ ნაჭერი ფარია,

ვეღარცა ვეფხვმა ტოტები,

ხმალმა დაკუწა ძვალია.

მაგის მეტს აღარ გიტირებ,

შენ არ ხარ სატირალია.

ლაშქარში, მეგობარშია

არ იყავ საწუნარია.

მშვიდობით, ჯვარი გეწეროს,

ეგეც სამარის კარია,

ერთი შვილ მაინც გაგზარდე,

ვეფხვებთან მეომარია.

III

ხან ვეფხვი, ხან თავის შვილი

ელანდებოდა მძინარსა,

ხან ვეფხვი ვითომ იმის შვილს

ტანზეით აყრის რკინასა,

ხან კიდენ იმისი შვილი

ვეფხვს გადაავლევს ყირასა.

აი, ამ სიზმრებს ხედავდის,

გამაეღვიძის მტირალსა.

ხან იფიქრებდა, უდედოდ

გაზრდა ვინა თქვა შვილისა,

იქნება ვეფხვის დედაი

ჩემზე მწარედა სტირისა.

წავიდე, მეც იქ მივიდე,

სამძიმარ უთხრა ჭირისა,

ისიც მიამბობს ამბავსა,

მეც უთხრა ჩემი შვილისა,

იმასაც ბრალი ექნების

უწყალოდ ხმლით დაჭრილისა!