ვეფხისტყაოსანი - თათბირი ტარიელისა

ვეფხისტყაოსანი (სრულად)

1402

 ტარიელ უთხრა: "მე თქვენი ვცან გმირთა მეტი გმირობა,

 თქვენსა ძალ-გულსა თქვენივე ჰგავს თათბირობა, პირობა;

 ვიცი, გწადს ომი ფიცხელი, არ ცუდი ხრმალთა ღირობა,

 და კაცი-მცა მაშინ თქვენ გახლავს, რა ომმან ქმნას გაჭირობა.

 1403

 მაგრა იყვენით ჩემთვისცა საქმისა რასმე რჩევითა:

 ხმა ესმას ჩემსა ხელ-მქმნელსა, ზედა გარდმოდგეს მზე ვითა,

 თქვენ გქონდეს ოყი ფიცხელი, უომრად მნახოს მე ვითა?

 და ესე მე დამსვრის, ნუ უბნობთ სიტყვითა თქვენ სათნევითა.

 1404

 მაგა თათბირსა ესე სჯობს, ვქმნათ ჩემი მონახსენები:

 გავიყოთ კაცი ას-ასი, რა ღამე ჩნდეს ნათენები,

 სამთავე სამგნით მივჰმართოთ, ფიცხლავ დავსხლიტოთ ცხენები;

 და მოგვეგებვიან, ვემცრობით, ჩვენ ხრმალთა ეივსცეთ მძლე ნები.

 1405

 ფიცხლავ შევებნეთ, შევსჯარნეთ, ვერ მოგვასწრებენ კარებსა,

 სამთაგან ერთი შევუვალთ, სხვა გარეთ ვსცემდეთ გარებსა,

 მან ერთმან შიგნით შიგანნი მივსცნეთ სისხლისა ღვარებსა,

 და ხელი კვლა ვჰხადოთ აბჯარსა, მას ჩვენგან მძლედ ნახმარებსა"

 1406

 ფრიდონ უთხრა: "შემიგნია, გამიგია, ვიცი მე რა:

 მაგა ცხენსა ჩემეულსა წამოასწრობს კართა ვერა;

 ოდეს გიძღვენ, არ ვიცოდი, ქაჯეთს გვინდა ქაჯთა მზერა,

 და თვარა ყოლა არ გიძღვნიდი, ჩემი გითხრა სიძუნწე რა".

 1407

 ფრიდონ ლაღი ამხნაგობს საუბართა ესოდენთა.

 ამას ზედა გაიცინნეს მათ წყლიანთა, სიტყვა-ბრძენთა,

 ერთმანერთსა ელაღობნეს ლაღობათა მათთა მშვენთა,

 და გარდახდეს და დაეკაზმნეს, უკეთესთა შესხდეს ცხენთა.

 1408

 კვლა ერთმანერთსა მიუგეს სიტყვები არ პირ-მკვახები,

 დაასკვნეს იგი თათბირი, /ტარიას განაზრახები:

 გაიყვეს კაცი ას-ასი, ყველაი გმირთა სახები,

 და ცხენებსა შესხდეს, აიღეს მათ მათი ჩაბალახები.

 1409

 იგი ჭაბუკნი შუქითა ვნახენ მზისაცა მეტითა;

 მათ სამთა შვიდნი მნათობნი ჰფარვენ ნათლისა სვეტითა;

 ტარიელ შავსა ზედა ზის ტანითა მით წერწეტითა;

 და დალივნეს მტერნი ომითა, ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა.

 1410

 ჩემი აწ ესე ნათქვამი მათი სახე და დარია:

 რა ზედა წვიმდენ ღრუბელნი და მთათა აღტყდეს ღვარია,

 მოვა და ხევთა მოგრაგნის, ისმის ზათქი და ზარია,

 და მაგრა რა ზღვასა შეერთვის, მაშინ ეგრეცა წყნარია.

 1411

 თუცა ფრიდონ და ავთანდილ სიკეთე-მიუწვთომნია,

 მაგრა ტარიას შებმანი არვისგან მოსანდომნია,

 მზე მნათობთაცა დაჰფარავს, არცაღა ნათლად ხომნია.

 და აწ იყურებდით, მსმენელნო, გესმნენ ფიცხელნი ომნია!

 1412

 სამთავე სამად გაიყვეს - თვითომან თვითო - კარები;

 თანა ჰყვა კაცი სამასი, ყველაი გმირთა დარები.

 მას ღამით უქმნეს სადარნო, უცთურო, არ ნაჩქარები,

 და გათენდა, გაჩნდეს, მიჰმართეს, თავის-თავ ჰქონდა ფარები.

 1413

 პირველ ამოდ მიდიოდეს მგზავრთა რათმე მაგიერად,

 მათ შიგანთა ვერა უგრძნეს, ვერცა დაჰხვდეს გულ-ხმიერად;

 გულსა შიში არა ჰქონდა, ამოდ დგეს და ნებიერად,

 და მიდგეს გარეთ, მუზარადნი დაიხურნეს ჟამიერად.

 1414

 ანაზდად ცხენი გაქუსლეს, მათრახმან შექმნა წრიალი.

 რა ნახნეს, კარნი გაახვნეს, ქალაქით გახდა ზრიალი.

 სამთავე სამგნით მიჰმართეს, თავსა მით უყვეს რიალი,

 და იკრეს ნობსა და დაბდაბსა, შეიქმნა ბუკთა ტკრციალი.

 1415

 მაშინ ქაჯეთს მოიწია უსაზომო რისხვა ღმრთისა:

 კრონოს, წყრომით შეხედულმან, მოიშორვა სიტკბო მზისა,

 მათვე რისხვით გარდუბრუნდა ბორბალი და სიმგრგვლე ცისა,

 და ველნი მკვდართა ვერ იტევდეს, გადიადდა ჯარი მკვდრისა.

 1416

 კაცსა უკრავად დაბნედდის ხმა /ტარიელის ხაფისა,

 აბჯარსა ფრეწდის, გაცუდდა სიმაგრე ჯავშან-ქაფისა.

 სამგნითვე კართა შესჯარნეს, ჭირი არ ნახნეს კაფისა,

 და რა ქალაქს შეხდეს, შეიქმნა სიხარკე ციხეს სწრაფისა.

 1417

 ავთანდილ და ლომი ფრიდონ შიგნით ერთგან შეიყარნეს,

 მტერნი სრულად აეწყვიდნეს, სისხლნი მათნი მოეღვარნეს,

 უყივლეს და ერთმანერთი ნახეს, დიდად გაეხარნეს,

 და თქვეს: "ტარიელ რა იქმნაო?" მისად ჭვრეტად თვალნი არნეს.

 1418

 ერთმანცა არა იცოდა ვერა ცნეს ტარიერისა.

 ციხისა კარსა მიჰმართეს, რიდი არ ჰქონდა მტერისა;

 მუნ ნახეს რიყე აბჯრისა, ნალეწი ხრმალთა წვერისა,

 და ათი ათასი ნობათი, უსულო, მსგავსი მტვერისა.

 1419

 ციხისა მცველი ყველაი იდვა მართ ვითა სნეული,

 თავით ფერხამდის დაჭრილი, აბჯარი მუნ დახეული,

 ციხისა კარნი განხმულნი, კართა ნალეწი - სრეული,

 და ცნეს ნაქმრად ტარიელისად, თქვეს: "საქმე არს მისეული".

 1420

 გზანი დაჰხვდეს შეკაფულნი, შევიდეს და გაძვრეს ხვრელსა,

 ნახეს, მზისა შესაყრელად გამოეშვა მთვარე გველსა,

 მუზარადი მოეხადა, ჰშვენის აკრვა თმასა ლელსა,

 და მკერდი მკერდსა შეეწება, გარდაეჭდო ყელი ყელსა.

 1421

 ეხვეოდეს ერთმანერთსა, აკოცეს და ცრემლნი ღვარნეს;

 ამას ჰგვანდეს, ოდეს ერთგან მუშთარ, ზუალ შეიყარნეს.

 მზე რა ვარდთა შემოადგეს, დაშვენდეს და შუქნი არნეს,

 და აქანამდის ჭირ-ნახულთა ამას იქით გაიხარნეს.

 1422

 მათ ერთმანერთსა აკოცეს, დგანან ყელ-გარდაჭდობილნი.

 კვლა შეეწებნეს ხშირ-ხშირად ვარდნი ბაგეთათ პობილნი.

 აწ ესენიცა გავიდეს, შეკრბეს სამნივე ძმობილნი,

 და მას მზესა მისცეს სალამი, წადგეს მართ ვითა ხმობილნი.

 1423

 მზე მოეგება პირითა ტურფითა, მოცინარითა,

 აკოცა მისთა მეშველთა ლაღმან ცნობითა წყნარითა,

 მათ მდაბლად მადლი უბრძანა სიტყვითა მით ნარნარითა,

 და ორნივე ერთგან უბნობდეს ტურფითა საუბარითა.

 1424

 ტარიელსცა უსალამეს, მას ალვისა მორჩსა ვით ხეს,

 მიულოცეს გამარჯვება, ერთმანერთი მოიკითხეს.

 არა სჭირდა, არ ინანეს, რომ აბჯარი არ გაითხეს,

 და თავნი მათნი გაალომნეს, მათნი მბრძოლნი იშვლეს, ითხეს.

 1425

 სამასისა კაცისაგან ას-სამოცი შეჰყოლოდა;

 ფრიდონს უმძიმს სპათა მისთა, მაგრა ერთ-კერძ უხაროდა;

 მონახეს და არ აცოცხლეს, რაცა მბრძოლი დაჰრჩომოდა,

 და რომე პოვნეს საჭურჭლენი, აწმცა თვალვით ვით ითქმოდა!

 1426

 მოკრიფეს ჯორი, აქლემი, რაცა ვით პოვეს მალები;

 სამიათასსა აჰკიდეს მარგალიტი და თვალები,

 თვალი ყველაი დათლილი, იაგუნდი და ლალები,

 და იგი მზე შესვეს კუბოსა, არს მათგან განაკრძალები.

 1427

 სამოცი კაცი დააგდეს ქაჯეთს ციხისა მცველია,

 წამოიყვანეს იგი მზე, მათიღა წაგვრა ძნელია;

 ზღვათა ქალაქსა დაჰმართეს, თუცა გზა მუნით გრძელია,

 და თქვეს: "ფატმან ვნახოთ, მუქაფა გვაც მისი გარდუხდელია".